Bij elke vorm van communicatie kennen we verschillende rollen. Zowel privé als zakelijk. In de Dramadriehoek onderscheiden we 3 rollen: de Redder, het Slachtoffer en de Aanklager. Zie afbeelding.
Voorbeeld
(ik neem voor het gemak een vrouw als voorbeeld)
Een vriendin komt bij je met een probleem en vraagt jouw mening over dit probleem. Ze geeft aan dat ze erg veel last heeft van de situatie en dat ze er veel stress van ondervindt
(vriendin heeft nu de Slachtofferrol).
Jij wilt haar graag helpen en steunen in deze situatie. Je geeft jouw mening over de situatie en komt met een oplossing. Je geeft aan dat je zeker weet dat jouw oplossing zal helpen
(jij zit nu in de Reddersrol)
Je hebt een lang gesprek met je vriendin. Uiteindelijk is jouw vriendin rustiger en gaat naar huis. Bij de deur omhelst ze je nog een keer en bedankt je voor het fijne gesprek.
Je vindt het fijn dat je jouw vriendin hebt kunnen helpen en je sluit de avond af met een voldaan gevoel.
Als je jouw vriendin een tijdje daarna weer spreekt en vraagt hoe het gaat, geeft jouw vriendin aan dat ze het allemaal erg moeilijk vindt en dat er weinig verandert. Je vraagt of ze heeft gedaan wat jij de vorige keer hebt aangeraden. Ze zegt: “Ja, maar ik heb dat al eerder geprobeerd en toen werkte het ook niet. Het is allemaal niet zo makkelijk als het lijkt.” (vriendin zit nu in de Aanklagersrol)
Je raakt hierdoor geïrriteerd en vraagt je af wat het hele gesprek de vorige keer voor zin heeft gehad.
Echter, deze verstandhouding kan lange tijd zo doorgaan omdat de vriendin (slachtoffer) aan blijft geven hoe moeilijk ze het heeft en al zoveel heeft geprobeerd maar er niks verandert (aanklager) en jij met al je goede bedoelingen met nieuwe adviezen blijft komen (redder).
Als er lange tijd niks verandert bij je vriendin, leidt dit tot irritatie/frustratie, machteloosheid en vermoeidheid bij jou. Je begrijpt niet dat jouw vriendin jouw adviezen niet ter harte neemt terwijl dat toch echt de oplossing kan zijn.
Conclusie:
op dit moment bevinden jullie je in de Dramadriehoek.
Je kunt je nu beter gaan afvragen of het zin heeft om met oplossingen en adviezen te blijven komen bij je vriendin. Vaak komt de houding van iemand die de slachtofferrol op zich neemt voort uit een (onbewuste) angst. Deze angst kan van alles zijn:
- Angst voor verandering
- Angst voor het nemen van verantwoordelijkheid
- Angst voor de consequenties van de keuzes
Op het moment dat je je realiseert dat jullie in de Dramadriehoek zijn beland kun je beter even proberen de situatie van een afstand te bekijken en je eigen emoties even los te laten.
Door je vriendin constant te helpen hou je de bestaande situatie in stand. Jouw vriendin hoeft daardoor niet aan de slag met het daadwerkelijke probleem. Zij blijft aangeven hoe moeilijk ze het vindt en jij blijft oplossingen aandragen.
Beter is het om je daadwerkelijke gevoel uit te spreken over de situatie zoals die nu is tussen jou en je vriendin. Maar hoe doe je dat?
Van Drama naar Winners
Als je samen in de dramadriehoek zit, spreek je geen van beiden jullie emoties en gevoelens uit. Hierdoor is er geen echte verbinding met elkaar.
Je kunt leren om tegen elkaar te zeggen hoe je je voelt. Het is prettiger voor beide partijen om uit te spreken dat je niet het gevoel hebt dat jullie verder komen en dat je dit graag wilt veranderen.
Zodra jullie dit beiden kunnen uitspreken naar elkaar en durven aangeven wat je behoefte is of waar je grenzen liggen, kunnen jullie weer nader tot elkaar komen. Dit is alleen mogelijk als er respect is voor elkaar en voor elkaars emoties.
In de winnersdriehoek zou jij bijvoorbeeld kunnen zeggen:
“Ik vind het lastig om te merken dat je niet verder komt in jouw situatie. Ik heb geprobeerd om je te helpen door je advies te geven en naar je te luisteren. Steeds geef je aan dat het allemaal geen nut heeft omdat er niks verandert. Ik vind dit moeilijk en weet niet meer wat ik voor je kan doen. Dat begint me te frustreren en dat wil ik niet.
Kun je aangeven waar je echt mee geholpen bent en wat ík daarin kan betekenen?”
In de winnersdriehoek zou jouw vriendin hierop kunnen reageren met bijvoorbeeld:
“Ja, dat begrijp ik. Ik weet dat jij je best doet en dat je het goed bedoelt. Misschien heb je ook wel gelijk. Maar ik ben bang dat wanneer ik doe wat jij zegt, mijn relatie misschien wel over is en dat wil ik ook niet. Ik weet gewoon echt niet wat ik moet doen. Maar ik begrijp ook dat het voor jou niet fijn is dat ik elke keer vraag wat jij zou doen en ik er vervolgens niks mee doe.”
Jullie zijn nu vanuit de Dramadriehoek naar de Winnersdriehoek gestapt!
Van hieruit kunnen jullie écht probleemoplossend en respectvol verder praten. Dit wil overigens niet zeggen dat júllie tot een oplossing komen. In dit geval kan de oplossing zijn dat jouw vriendin beter met een professional over haar probleem/problemen kan praten. Ook dat is een oplossing.
